L'onn 2008 ha Google preschentà Chrome e cun quai è l'effect innovativ da la tecnologia dal navigatur sa fatg valair immediatamain: Igl è ì bler pli spert da chargiar paginas-web, il spazi occupà sin il monitur è sa reducì e l'interfatscha è daventada pli survesaivla e definitivamain pli simpla d'utilisar.
En cumparegliaziun cun antruras èn las aspectativas envers ils navigaturs-web sa midadas. Ils utilisaders d'ozendi sa fatschentan cun la dumonda tge che capita cun lur datas online sco la cronologia, lur pleds-clavs e cun ulteriuras infurmaziuns sensiblas. Dapi che Chrome è vegnì en acziun l'onn 2008 è sa midà bler. Nus da Firefox avain lavurà fitg per actualisar nossa interfatscha e metter a disposiziun a noss utilisaders ina purschida adina pli vasta che meglierescha la protecziun da datas e la prestaziun. Ultra da quai datti utensils pratics per il navigatur, e tut quai sco standard.
E voilà, la guerra tranter ils navigaturs escalescha puspè. Perquai èsi puspè ura e temp da reevaluar e cumparegliar il navigatur Firefox e Google Chrome in cun l'auter.
Segirezza e protecziun da datas
| Segirezza e protecziun da datas |  |
 |
|---|---|---|
| Modus da navigaziun privata |  |
|
| Blochescha cookies da terzas partidas che fastizeschan gia en la configuraziun predefinida | |
 |
| Blochescha scripts criptominiers | |
|
| Blochescha fastizaders da social media | |
|
Tar Firefox avain nus fitg blers utilisaders fidaivels che apprezieschan nos engaschament perseverant per la protecziun da datas en la rait. La versiun la pli actuala da Firefox cuntegna per exempel ina funcziun che protegia ils utilisaders cunter fastizaders, numnada Enhanced Tracking Protection (ETP). Quella è activada en la configuraziun predefinida per tut ils utilisaders en l'entir mund. ETP blochescha dapli che 2000 fastizaders, inclus fastizaders socials dad interpresas sco per exempel Facebook, Twitter e LinkedIn. En pli cuntegna la nova versiun ina funcziun, numnada Firefox Monitor che t'avertescha automaticamain sche tes pled-clav è tangà dad ina sperdita da datas u sch'el sto vegnir midà. Ultra da questas protecziuns stizza il modus privat da Firefox automaticamain era infurmaziuns davart tia navigaziun, sco la cronologia e cookies, uschia che ti na laschas enavos nagins fastizs suenter tia sesida.
Igl è nossa obligaziun da garantir tant la sfera privata da noss utilisaders sco era la transparenza areguard noss diever da lur datas. Quai declerain nus era cler e net en nossas Directivas per la protecziun da datas : «Nus da Mozilla essan da l'avis che la protecziun da datas saja indispensabla per in internet saun.»
Google Chrome è in navigatur segir. Quai sa mussa en funcziuns sco Google Safe Browsing che avertescha ils utilisaders cun in'infurmaziun nunsurvesaivla sch'els han l'intenziun da telechargiar ina pagina-web privlusa u dad avrir datotecas privlusas.
Per propi han tant Chrome sco era Firefox applitgà mesiras da segirezza rigurusas. Domadus dovran ina tecnologia, numnada «sandboxing». Quella separa ils process dal navigatur da maniera ch'ina pagina-web donnegiusa na possia betg infectar ulteriuras parts da tes laptop (u auter apparat).
Schebain che Chrome è in navigatur segir, èn sias directivas per la protecziun da datas dubiusas. Per propi ramassa Google ina quantitad inquietanta da datas da ses utilisaders, inclus la posiziun, la cronologia ed il dumber da visitas dad ina pagina. Google pretenda che la collecziun da datas saja necessaria per meglierar ses servetschs a favur dals utilisaders – per exempel per ta gidar da cumprar in pullover u chattar in café sco quel che ti possedas gia u has gia visità. Auters èn d'in auter avis e vegnan a far valair che Google dovra in pretext per ramassar grondas quantitads da datas per motivs da marketing. L'interpresa di ch'ella ta protegia cunter hackers, ma quai n'è betg il punct. Google posseda la rait da reclama la pli gronda dal mund, per gronda part grazia a la quantitad immensa da datas privatas ramassadas da ses utilisaders.
La fin finala èsi tia decisiun. Ti pos decider sche e quantas datas (sco tia cronologia u infurmaziuns davart tias cumpras en l'internet) che ti es pront da cundivider. Probablamain has ti gia tschertgà – sco ils blers – ina giada insatge en l'internet che ti vuls pli gugent tegnair per tai.
Funcziunalitad
| Funcziunalitad | |
|
|---|---|---|
| Bloccada da la reproducziun automatica | |
|
| Navigaziun cun tabs | |
|
| Administraziun da segnapaginas | |
|
| Emplenescha automaticamain formulars | |
|
| Opziuns per maschinas da tschertgar | |
|
| Sintesa vocala | |
|
| Modus da lectura | |
|
| Correctura ortografica | |
|
| «Web extensions»/supplements | |
|
| Utensil integrà per far maletgs dal visur | |
|
En dumondas da funcziunalitad porschan tant Firefox sco era Chrome in grond dumber dad extensiuns e da plug-ins. La purschida da Chrome crescha svelt e superescha tut ils auters navigaturs. Ultra da quai s'integrescha ella optimalmain en ils auters servetschs da Google sco Gmail e Google Docs.
Schebain che la biblioteca da supplements n'è betg uschè vasta sco quella da Chrome, porscha era Firefox in dumber impressiunant dad extensiuns praticas, creadas sco open source da nundumbraivels contribuents activs.
Firefox ha era ina funcziun da sincronisaziun per ta pussibilitar da consultar tes tabs averts e visitads dacurt, tia cronologia ed ils segnapaginas da tut tes apparats.
Entant che Chrome è a la testa areguard il dumber da supplements ed extensiuns, porscha Firefox in set bain tgirà da funcziuns integradas sco per exempel in instrument pratic per far maletgs dal visur u il modus da lectura che eliminescha tut las distracziuns dad ina pagina-web, danor il text da l'artitgel che ti legias.
Sche ti es ina persuna che ha avert massada tabs al medem mument, è l'interfatscha relevanta per tai. Firefox ta pussibilitescha da defilar en direcziun orizontala en tes tabs averts. Quai è pli pratic che tabs che daventan adina pli pitschens cun mintga nov tab che vegn tiers. Google Chrome als reducescha uschia ch'ins vesa savens mo pli ina icona. Sche ti has en quest cas avert la medema website en plir tabs, vesas ti pliras giadas la medema icona.
Sch'i sa tracta da la persunalisaziun apprezieschan noss fans ch'ins po spustar e rearranschar la gronda part dals elements da l'interfatscha tut tenor gust e basegn. Chrome ta permetta bain da zuppentar tscherts elements dentant n'èsi strusch lubì da spustar elements tenor tia preferenza. Tuttina constatain nus ch'ins po midar a moda pulit simpla l'apparientscha ed il design dal navigatur, tant tar Chrome sco era tar Firefox.
Portabilitad
| Portabilitad | |
|
|---|---|---|
| Disponibel per blers sistems operativs | |
|
| Disponibel era per sistems operativs mobils | |
|
| Sincronisaziun cun apparats mobils | |
|
| Administraziun da pleds-clav | |
|
| Pled-clav universal | |
|
Igl è bunamain inutil da menziunar che tant Firefox sco era Chrome èn disponibels per tut ils sistems operativs dad apparats mobils e da desktop ils pli derasads (Windows, macOS, Linux, Android, iOS).
Tant Chrome sco era Firefox ta pussibiliteschan da sincronisar chaussas sco pleds-clavs, segnapaginas e tabs averts sin tut tes apparats. Firefox ha dentant ina funcziun da segirezza supplementara cun in pled-clav principal che protegia tut las infurmaziuns d'annunzia e pleds-clavs memorisads cun in ulteriur maschlos. Sche ti has in conto da Firefox pos ti era trametter manualmain in tab avert dal computer ad in apparat mobil u viceversa. Chrome fa quai automaticamain sche ti has activà questa funcziun en las preferenzas. Igl è natiralmain pratic da betg stuair trametter manualmain in tab dad in apparat a l'auter sche ti vuls leger a fin in artitgel in'autra giada. Ma la sincronisaziun automatica n'è betg ideala sch'i dat situaziuns nua che autras persunas navigheschan durant ch'ellas èn annunziadas cun tes conto da Google.
Evaluaziun cumplessiva
Areguard la portabilitad e funcziunalitad pon ins conceder che Chrome statt a pèr cun Firefox. Chrome ha perfin in pitschen avantatg pervia da sias nundumbraivlas extensiuns e ses numerus supplements. Sch'ins cumpareglia dentant la protecziun da datas è Firefox a la testa. Quai sa mussa cleramain tar noss engaschament per la protecziun da datas dals utilisaders cun agid dad utensils integrads gia en la configuraziun da standard: per exempel l'administraziun da pleds-clavs che t'avertescha era en cas dad ina sperdita da datas che pertutga tias infurmaziuns d'annunzia.
I na datti naginas objecziuns cunter il diever da domadus navigaturs per raschuns praticas – Firefox cura che la sfera privata ha propi prioritad e Chrome sche ti na vuls betg bandunar l'ecosistem da Google. A lunga vista vegn Firefox ad esser la meglra opziun per tuttas e tuts che dattan paisa a la protecziun da datas en la rait perquai che la commerzialisaziun da nossas datas persunalas s'augmenta permanentamain.
La cumparegliaziun è vegnida fatga mintgamai cun la configuraziun da standard, a basa da las suandantas versiuns dals navigaturs examinads:
Firefox (81) |
Chrome (85)
Questa pagina vegn actualisada duas giadas per quartal per evaluar las novas versiuns. Eventualmain na resguarda ella dentant betg las actualisaziuns las pli novas.